เพลง ฟ้อนฮีตสิบสอง

เพลง ฟ้อนฮีตสิบสอง
ผู้ประพันธ์ บุญจันทร์ เพชรเมืองเลย 1 มกราคม 2556
(เกริ่น )
 บทที่ 1 (วรรค 3 กับ วรรค 4)
          ละขอบูชาองค์เทพไท้  สิ่งศักดิ์สิทธิ์อยู่ใน เทิ่งชั้นฟ้าคุ้มครองเบิ่ง
          พญาแถนส่องเถิง  เห็นความทุกข์ยากฮ้อน  ให้เฒ่าจ้ำเฝ้าซ่อยปัว
บทที่ 2 
          ไผ๋ปวดหัวตัวฮ้อน  ให้หายซ่วงเครื่องถวาย
          ความเจ็บปวดผ่อนคลาย ย้อนองค์แถน เพิ่นซ่อยไว้
          ฮีตสิบสองเฮาเลยได้  เกาะยึดเหนี่ยวทางใจ  ให้สืบทอดบ่ไลห่าง
          ซุมลูกหลานได้ย่าง  ตามฮีตคองโบราณเว้า  ทุกข์เข็นฮ้าย นั้นบ่มี เออ…เออ… เออ…ละนา

(เพลง)

(ฮีต ๑) พอถึง / เดือนเจียง        ชาวบ้านเลี้ยง/ผีแถน
          เป็นการ / ทดแทน        เลี้ยงแถน/ ปู่ย่า
          สังฆ / เจ้า                 ได้เข้ากรรม / ทำมา
          เข็นข้อง / แล่นหา         หากว่าฝืน / ฮีตคอง

(ฮีต ๒) เดือนยี่ / คูณลาน          ข้าวเปลือกทาน / ร่วมกัน
          เชื่อมสาย / สัมพันธ์       ช่วยกัน / ปองดอง
          บูชา / ไหว้                 สู่ขวัญข้าว / พูนกอง
          ฮ่วมกัน / ฉลอง                     ให้ถืกคอง / ประเพณี

(ฮีต ๓) เดือนสาม / ป่าวเติน      ให้เอิ้นกัน / ทำบุญ
          เอาข้าว / มาหมุน         หันย่าง / ไฟจี่
          ขาดน้ำอ้อย                จั่วน้อย / น้ำตามี
          เฮ็ดบุญ / ข้าวจี่            จัดทุกปี / บุญใหญ่

(ฮีต ๔) เดือนสี่ / ฟังเทศ          บุญผเวส / ร่วมกัน
          เทศสัง/ กาสนั้น           ฟังทั้งวัน / ด้วยใจ
          แห่ข้าว / พันก้อน         ม่วนเทิ่งฟ้อน / เซิ้งไป
          กันสิบ / สามได้           แห่ผเวส / สู่นคร

(ฮีต ๕) เดือนห้า / สงกรานต์      ต่างกลับบ้าน / คืนนา
          เตรียมน้ำ / อบมา         สรงปู่ย่า / เหมือนก่อน
          บุญสงกรานต์              อีสานม่วน / ออนซอน
          หนุ่มสาว / พากันฟ้อน    เซาหายฮ้อย / เล่นน้ำส่งกรานต์
(กาพย์เซิ้งบั้งไฟ ผาแดงนางไอ่) (ฮีต ๖)
โอ้ เฮ้าโอ่  เฮ้าโอ้ เฮ้าโอ่  
          บุญเดือนหก มาแห่งบั้งไฟ อยู่บ้านใด๋ มาโฮมกันม่วน
          สิขอทวน เซิ้งเล่าตำนาน  เมืองโบราณ ทีตานคร
          กล่าวถึงตอน เท้าพญาขอม เพิ่นได้ซอม เห็นบ้านเมืองแล้ง
          เลยฟ้าวแจ้ง ไปบอกสุเมือง  ป่าวเตินเรื่อง บั้งไฟมาแข่ง
          ท้าวผาแดง เลยมาแข่งท้า บุญผลา ชนะกลับไป
          ได้นางไอ่ มาคู่เคียงซ้อน กล่าวต่าวย้อน ในน้ำนั้นมี
          ท้าวภังคี บุตรพยานาค  เป็นแต่หาก ในชาติป่างก่อน
          ยังอาวรณ์ ถึงน้องนางไอ่   จึงแปลงกาย ไปเป็นกระรอก
          นางไอ่บอก ให้คนจับมา    ศรยิงสา ตายซ้ำกรรมท่าน
          อธิฐาน ก่อนตายภังคี   ให้โตมี โตตนสู่ใหญ่
          ไผ๋กินไป ให้ตายมิดเสี่ยง  หายจมเกลี้ยง กลายเป็นหนองหาน
          ผลบุญทาน ผาแดงสร้างไว้ จุติได้ ชื่อผญาแถน
          บั้งไฟแล่น  ขึ้นฟ้าบูชา   บวงซวงผญา ฝนตกเดือนหก
 โอ้เฮาโอ่  เฮ้าโอ้ เฮ้าโอ้
(เพลง)
(ฮีต ๗) เดือนเจ็ด / ซำฮะ          ก่อนจะลง / ทำนา
          เลี้ยงผี / ปูตา              ถือว่าตอบ / แทนคุณ
(ฮีต ๘) เดือนแปด / แล้ว          เข้าพรรษา / ทำบุญ
          งดใจ / หมองขุ่น           สงฆ์จำวัด / บ้านเฮา

(ฮีต ๙) พอถึง / เดือนเก้า          ทำบุญข้าว / ประดับดิน
          ทานภูต / ผีกิน            ข้าววางดิน / รับเอา
(ฮีต ๑๐) เดือนสิบ / นี้             บุญข้าวสาก / คองเก่า
          เปรตญาติ / นั่งเฝ้า        คอยรับบุญ / ส่งหา

(ฮีต ๑๑) เดือนสิบ / เอ็ดมา        แห่ผาสารท / ผึ้งกัน
          ร่วมเวียน / เทียนนั้น      ในบุญออก / พรรษา
(ฮีต ๑๒) เดือนสิบ / สอง           เตรียมฉลอง / ผ้าป่า
          ลมหนาว / หวนมา        พากันเฮ็ด / บุญกฐิน
 (ลำเต้ยธรรมดา)
          ฮ่วมกินทาน เบิ๊ดบ้าน                ชาวอีสาน ฮักแพง กันมั่น แก่น
          บ่ขาดแคลน น้ำใจ พอน้อย         ใสเกินร้อย บ่ขุ่น หมอง
          ถือฮีตคอง แต่เค้า                    แต่โบราณเฮา ฮากเหง้า ปู่ย่า
          ภูมิปัญญา ศาสนา หลายล้น        หลายล้น โอ้ยหลายล้น หลายล้น
          เฮาได้ส้น เผิ่งยึดถือ                  นั้นละนา พ่อแม่หนา  ละนา ลุงป้าหนา
          ฮีบสอง สืบสานไว้ สืบสานไว้