วัดไชยศรี บ้านสาวะถี จังหวัดขอนแก่น: มรดกทางวัฒนธรรมและสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นอีสาน

    วัดไชยศรี ตั้งอยู่ที่บ้านสาวะถี ตำบลสาวะถี อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น เป็นวัดเก่าแก่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรมของภาคอีสาน วัดแห่งนี้เป็นที่รู้จักจากสิม (พระอุโบสถ) เก่าแก่ที่มีจิตรกรรมฝาผนังอันงดงาม ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิต ความเชื่อ และวัฒนธรรมของคนอีสานในอดีต บทความนี้จะนำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับวัดไชยศรีในด้านต่างๆ เพื่อให้เห็นถึงคุณค่าและความสำคัญของวัดแห่งนี้ต่อสังคมและวัฒนธรรมไทย

ประวัติความเป็นมา

    วัดไชยศรีสร้างขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2408 ในสมัยรัชกาลที่ 4 โดยมีหลวงปู่ครูบาออนสาเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก สิมของวัดเป็นอาคารไม้ขนาดเล็กแบบพื้นถิ่นอีสาน หลังคามุงด้วยกระเบื้องดินเผา มีชายคาปีกนกโดยรอบคลุมผนังทั้งหมด ต่อมาในปี พ.ศ. 2525 หลังคาทรุดโทรมจึงมีการรื้อและทำหลังคาขึ้นใหม่เป็นแบบสถาปัตยกรรมรัตนโกสินทร์ แต่ยังคงรักษารูปแบบสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นอีสานไว้

สถาปัตยกรรมและศิลปกรรม

    สิ่งที่โดดเด่นที่สุดของวัดไชยศรีคือสิมเก่าแก่ที่มีอายุมากกว่า 100 ปี ภายในสิมมีจิตรกรรมฝาผนัง (ฮูปแต้ม) ที่เป็นฝีมือช่างพื้นบ้าน บอกเล่าเรื่องราวทางพระพุทธศาสนา วรรณกรรมพื้นเมือง เช่น เรื่องสินไซ รวมถึงวิถีชีวิต ประเพณี และวัฒนธรรมของคนอีสาน เช่น ภาพการละเล่น ภาพการทำบุญ และภาพสัตว์ต่างๆ ฮูปแต้มเหล่านี้มีความงดงามและทรงคุณค่าทางศิลปะอย่างยิ่ง

    นอกจากนี้ วัดไชยศรียังมีโบราณวัตถุอื่นๆ ที่น่าสนใจ เช่น พระพุทธรูปเก่าแก่ เครื่องมือเครื่องใช้ในอดีต และเอกสารโบราณ ซึ่งเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญของชุมชนบ้านสาวะถี

ความสำคัญต่อสังคมและวัฒนธรรม

วัดไชยศรีมีความสำคัญต่อสังคมและวัฒนธรรมในหลายด้าน ได้แก่:

    * เป็นศูนย์กลางของชุมชน: วัดเป็นสถานที่ที่ชาวบ้านใช้ในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนา จัดกิจกรรมทางวัฒนธรรม และพบปะสังสรรค์

    * เป็นแหล่งเรียนรู้: วัดเป็นแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรมของชุมชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งจิตรกรรมฝาผนังในสิมที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตและความเชื่อของคนอีสานในอดีต

    * เป็นแหล่งท่องเที่ยว: วัดไชยศรีเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัดขอนแก่น นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติสามารถมาชมความงามของสถาปัตยกรรมและจิตรกรรมฝาผนัง รวมถึงเรียนรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของชุมชน

บทสรุป

    วัดไชยศรี บ้านสาวะถี จังหวัดขอนแก่น เป็นมรดกทางวัฒนธรรมและสถาปัตยกรรมที่สำคัญของภาคอีสาน วัดแห่งนี้ไม่เพียงแต่เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม แต่ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรมของชุมชน นอกจากนี้ วัดไชยศรียังมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมการท่องเที่ยวและสร้างรายได้ให้กับชุมชน การอนุรักษ์และสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมของวัดไชยศรีจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้วัดแห่งนี้ยังคงอยู่คู่กับชุมชนบ้านสาวะถีและเป็นที่รู้จักของคนรุ่นหลังต่อไป

อ้างอิง

* หนังสือ:

* กรมศิลปากร. (2547). จิตรกรรมฝาผนังในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.

* คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ. (2544). วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญาจังหวัดขอนแก่น. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.